بازی به کودکان اجازه می دهد تا احساسات خود را به صورتی کارآمد بیان کنند و برای انجام این کار، تنها راه موثر و طبیعی است.
 

مقدمه

یکی از بهترین روش های درمان اختلالات کودکان که توسط متخصصین مشاوره کودکان نیز انجام می گیرد، بازی درمانی است؛ روشی که می تواند ژرفای اندیشه، اضطراب، تنش‌ و آرزوهای کودک را که به طرق دیگر قادر به انتقال آنها نیست، واکاوی کرده و از طریق تکرار و باز آزمایی تعدیل کند و به سمت تسکین، آرامش و درمان کودک پیش ببرد.
 
کودکان و نوجوانان با تشخیص اختلال های اضطرابی بخش وسیعی از مراجعان به مراکز مربوط به سلامت روانی کودکان را تشکیل می دهند. این اختلال ها منجر به بروز مشکلات اساسی در مهدکودک، مدرسه، خانه و محیط اجتماعی فرد می شوند و در صورت عدم اقدام برای درمان، اغلب تا سنین بزرگسالی ادامه می یابند و با آثار منفی در زندگی شخص همراهند.
 

بازی؛ داروی شفا بخش تمام کودکان

یکی از بهترین روش های درمان اختلالات از جمله اختلالات اضطرابی در کودکان، بازی درمانی است؛ بازی باعث می شود که کودک به سرعت وارد فرآیند درمان شده و در مسیر بهبود قرار گیرد و ابزاری است که کودک به کمک آن به بیان کامل خود می پردازد.
 
بازی درمانی به عنوان یک رویکرد درمانی از یک ارتباط جاری بین درمانگر آموزش دیده و کودک دارای مشکلات رفتاری، تشکیل می شود که استفاده از فعالیت های متنوع و گوناگون در طی این رابطه منجر به ایجاد تغییرات درمانی در کودک شده و یک کار خلاقانه در روان درمانی کودک به شمار می رود.

از آنجا که کودکان اغلب در بیان شفاهی احساسات شان دچار مشکل هستند، از طریق بازی می توانند موانع شان را کاهش داده و بهتر احساسات شان را نشان دهند. در هم شکستن مقاومت های کودک، ایجاد احساس لیاقت در او، هیجان مثبت و غلبه بر ترس های مربوط به دوران رشد از فواید این روش درمانی برای کودک است که در نهایت موجب کاهش اضطراب او در طول زمان می شود.
 

ویژگی های بازی

به راستی بازی چیست؟ در واقع تعریف ساده ای برای بازی وجود ندارد، با این وجود روانشناسان عناصری معین از بازی را شناسایی کرده اند و برای اینکه بتوان فعالیتی را بازی نامید، باید دارای پنج ویژگی اساسی باشد:
- اول اینکه بازی دارای انگیزه درونی و هدف آن در خودش نهفته است و تنها به خاطر رضایت حاصل از انجام آن صورت می پذیرد.

- دومین ویژگی بازی این است که به صورت آزادانه انتخاب شود و کودکان برای انتخاب آن تحت فشار قرار نگیرند.

- سومین ویژگی اساسی اش این است که باید خوشایند باشد و کودکان بایستی از انجام آن لذت ببرند؛ وگرنه نمی توان آن را به عنوان بازی در نظر گرفت.

- چهارمین ویژگی بازی، واقعیت گریزی است؛ به این معنی که با عنصر وانمود سازی به معنای برهم ریختن واقعیت برای انطباق با رغبت های بازی کننده همراه است. این امر به ویژه در بازی های نمادین که ویژگی اصلی سنین دوره پیش دبستانی است، مصداق دارد. یعنی کودکان مدت زیادی از وقت خود را برای آزمودن نقش های جدید و بازی کردن در صحنه های تخیلی صرف می کنند.

- سرانجام اینکه بازیکن باید کاملاً در بازی شرکت داشته باشد. کودک باید از لحاظ جسمانی، روانی و یا هر دو درگیر بازی باشد، نه اینکه منفعل یا نسبت به آن چه روی می دهد، بی تفاوت باشد.
 

بازی از چه مسیری اقدام به درمان می کند؟

- بازی به کودکان اجازه می دهد تا احساسات خود را به صورتی کارآمد بیان کنند و برای انجام این کار، تنها راه موثر و طبیعی است.

- بازی به بزرگسالان اجازه می دهد که وارد دنیای کودکان شوند و به کودکان نشان دهند که آنها را به رسمیت می شناسند و می پذیرند. وقتی یک بزرگسال با یک کودک بازی می کند، نوعی تساوی قدرت موقتی وجود دارد و کمتر احتمال دارد که کودک از جانب بزرگ سال احساس تهدید کند.

- مشاهده کودکان در حین بازی، به بزرگسالان کمک می کند تا آنها را بهتر درک کنند.

- از آنجا که بازی برای کودکان لذتبخش است، کودکان را ترغیب می کند تا آرام باشند و از این کار اضطراب و حالت دفاعی آنان را کاهش می دهد.

ادامه دارد...

منبع: مرکز مشاوره رهیاب - افسانه احمدی